Epidemia, kwarantanna i higiena

Rozprzestrzenianie się chorób wirusowych na dużą skalę może prowadzić do rozwoju epidemii, a nawet pandemii, co sprawi, że zostaną wprowadzone specjalne środki zapobiegawcze. Jednym z możliwych rozwiązań jest wprowadzenie kwarantanny czy socjalnej izolacji. Jak rozumieć te określenia i jak postępować prawidłowo, aby zapobiegać roznoszeniu chorób?

Czym jest epidemia i czym różni się od pandemii?

Epidemią nazywamy występowanie w określonym czasie i na określonym terenie przypadków zachorowań lub innych zjawisk związanych ze zdrowiem w liczbie większej niż oczekiwana. W polskim prawie występuje także definicja prawna epidemii i jest to: ,,wystąpienie na danym obszarze zakażeń lub zachorowań na chorobę zakaźną w liczbie wyraźnie większej niż we wcześniejszym okresie albo wystąpienie zakażeń lub chorób zakaźnych dotychczas niewystępujących".

Pandemia różni się od epidemii tym, że występuje nie tylko na jednym obszarze, ale w różnych środowiskach, na dużym obszarze, czyli nawet na różnych kontynentach w tym samym czasie. Rozwojowi pandemii sprzyja wiele czynników, na przykład niska śmiertelność zarażonych osób, wysoka zaraźliwość, a także długość okresu zaraźliwości, co łączy się z długim okresem bezobjawowego przebiegu choroby. Nie bez znaczenia są także niska odporność populacji i lekceważenie objawów choroby (szczególnie, kiedy początkowy przebieg jest łagodny).

Środki zapobiegawcze

W celu zapobiegania rozprzestrzenianiu się choroby podejmuje się różne działania profilaktyczne. Pierwsze to oczywiście odseparowanie osób zarażonych i przestrzeganie zasad przez personel medyczny. Następny krąg to osoby, które miały kontakt z chorymi, ale profilaktyka dotyczy też wszystkich innych ze społeczności.

Jednym ze środków zapobiegawczych jest kwarantanna. Kwarantanną nazywamy czasowe, przymusowe odosobnienie ludzi (lub zwierząt, roślin, towarów), co do których istnieje podejrzenie, że mogą roznosić choroby. Kwarantanna jest zlecana na okres, po którym powinny być widoczne objawy choroby. Ile trwa kwarantanna zależy od czasu inkubacji danej choroby.

Zatem osoby, które miały kontakt z osobą zarażoną, są poddawane kwarantannie. Ponieważ w szpitalach nie ma wystarczającej liczby miejsc, stosowana jest kwarantanna domowa. Osoba poddana kwarantannie nie powinna opuszczać miejsca zamieszkania, unikać kontaktu z innymi osobami (włącznie z domownikami), częściej myć toaletę, klamki i inne powierzchnie, z którymi mają kontakt inne osoby. Służby mogą sprawdzać, czy dana osoba stosuje się do zasad kwarantanny domowej i ewentualnie nakładać kary.

Dodatkowo zaleca się także ograniczenie podróży i aktywności poza domem pozostałym osobom – niezależnie od tego, czy miały kontakt z zarażonymi. Ograniczenie mobilności i kontaktów socjalnych sprawia, że zapobiega się nieświadomemu roznoszeniu choroby. Kwarantanna profilaktyczna czy socjalna izolacja polega na nieopuszczaniu miejsca zamieszkania, jeśli nie jest to absolutnie konieczne. Wystarczy pozostawanie w izolacji. Dzięki temu chronimy osoby starsze i z osłabioną odpornością.

Kwarantanną można też objąć całe miasto. Sytuacja wyjątkowa może wymagać wprowadzenia takich środków, aby zahamować rozprzestrzenianie się choroby. Zamknięte miasto oznacza, że nie można wjeżdżać i wyjeżdżać. Należy pozostać w domach, wychodzić tylko jeśli jest istotna, uzasadniona potrzeba. Służby mogą kontrolować, dlaczego obywatele przebywają poza domem. W takich sytuacjach często wystawiane są przepustki dla osób, które muszą się przemieszczać, aby wykonywać swoje obowiązki. Kordonem sanitarnym można objąć miasto, województwo/region, a także granice kraju.

Do działań profilaktycznych należy także ograniczanie działalności instytucji i miejsc, w których normalnie zbierają się duże grupy ludzi. Zatem szkoły i uczelnie odwołują zajęcia, instytucje kultury rozmaite wydarzenia, odwołuje się mecze lub rozgrywa się je bez publiczności, baseny i inne obiekty sportowe są zamykane. O tym jakie i kiedy obiekty mają być zamknięte, decydują władze. Należy śledzić oficjalne komunikaty i dostosowywać się do zaleceń.

Higiena i dobre nawyki

Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się chorób, należy ograniczyć wychodzenie z domu. Zaleca się ograniczenie przebywania w miejscach publicznych. Oznacza to, że bez potrzeby nie wychodzimy z domu, jeśli pracodawca daje taką możliwość to pracujemy zdalnie. Rezygnujemy ze spotkań towarzyskich i kulturalnych.

Z tych samych powodów zaleca się rezygnację z podróży. Jeśli miałeś zaplanowaną podróż służbową lub prywatną, to postaraj się ją odwołać. Szczególnie jeśli miałeś się udać do regionu, w którym jest dużo osób zarażonych.

Staraj się zachować odległość co najmniej 1 metra od osoby, która kaszle, kicha czy ma gorączkę. Jeśli sam kaszlesz i kichasz, to staraj się zakryć nos i usta chusteczką lub zgiętym łokciem. Chusteczkę wyrzuć do zamkniętego pojemnika na śmieci, a następnie umyj ręce lub zdezynfekuj je płynem na bazie alkoholu. Nawet jeśli masz lekkie objawy przeziębienia, lepiej zostań w domu.

Często myj ręce wodą z mydłem. Rób to co najmniej przez 30 sekund, stosując się do instrukcji dla służb medycznych. Płynu lub żelu dezynfekującego na bazie alkoholu (minimum 60%, zalecane stężenie alkoholu 70-80%) używaj wtedy, kiedy nie masz dostępu do bieżącej wody. Częste mycie rąk zmniejsza ryzyko zakażenia.

Staraj się nie dotykać twarzy – nosa, oczu, ust, aby nie przenieść tam wirusa z rąk.

Dodatkowo zadbaj o higienę w mieszkaniu i miejscu pracy. Najeży częściej myć toalety, biurka oraz powierzchnie, których dotyka wiele osób, czyli klamki, włączniki, poręcze. Najlepiej dezynfekować je środkiem na bazie alkoholu. Często wietrz mieszkanie i miejsce pracy.

Pamiętajmy, że nasze telefony i inne urządzenia elektroniczne również gromadzą wiele chorobotwórczych drobnoustrojów. Dlatego czyść telefon wilgotnymi chusteczkami ze środkiem dezynfekującym. Przycisków w windzie, komunikacji miejskiej, dzwonków i innych powierzchni, których może dotykać wiele osób, nie dotykaj gołymi rękami. Możesz naciskać je łokciem, przez chusteczkę lub w rękawiczkach.

Profilaktyka to nie histeria czy zbiorowa panika – to dbanie o zdrowie swoje i bliskich!