Rodzaje kamuflażu i ich zastosowanie

Sztuka kamuflażu to ważna umiejętność w trakcie działań wojennych. Jednak odzieży i akcesoriów moro używają nie tylko żołnierze. Miłośnicy rozgrywek ASG wyposażają się w taki sprzęt, by zwiększyć szansę na zwycięstwo, wędkarze i grzybiarze w celu lepszego wpasowania się w otoczenie, a osoby zajmujące się fotografią dzikiej przyrody kamuflują się, by nie spłoszyć zwierzyny. Z tego poradnika dowiesz się, jakie są rodzaje kamuflażu, kiedy się je stosuje i w jakich warunkach sprawdzają się najlepiej. Pomożemy Ci wybrać odpowiedni wzór do polskich lasów, na tereny piaszczyste, a także barwy uniwersalne, które sprawdzą się w każdym terenie. Dodatkowo poznasz ich pochodzenie i trochę historii.

---

Wybierz z listy poniżej, jaki temat Cię interesuje:

1. Co to jest kamuflaż?
2. Kamuflaże do polskiego lasu
3. Rodzaje maskowania uniwersalnego
4. Typy kamuflażu pustynnego
5. Urban Camo - kamuflaż do miasta

Co to jest kamuflaż?

W tej części omówione zostaną wzory kamuflaży wojskowych, które sprawdzą się przy maskowaniu w strefie umiarkowanej, z naciskiem na okres od środka wiosny do końca lata. Czas ten to dominacja w naturze zieleni, więc taka też barwa będzie przeważać w omawianych typach kamuflażu. Poza lasem, będącym najbardziej oczywistym środowiskiem ich wykorzystania, poniższe rodzaje maskowania nierzadko sprawdzą się w realiach naszego kraju także na pozostałych obszarach niezurbanizowanych.

Uwaga! Dziesiątki lat rozwoju oraz zmieniające się potrzeby powodują, że omawiane w tej sekcji kamuflaże oferują często alternatywne warianty przeznaczone do działań w klimacie pustynnym, tropikalnym, arktycznym czy też na terenach zurbanizowanych, ale w ramach poniższej sekcji skupiamy się na najbardziej rozpowszechnionych wariantach podstawowych. Jednocześnie nie są to kamuflaże uniwersalne bądź wielofunkcyjne, a dedykowane kamuflaże leśne.

Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej, zapraszamy do naszego poradnika o teorii kamuflażu.

Kamuflaże do polskiego lasu

Kamuflaż wz. 93 “Pantera”

Wz. 93 to kamuflaż obecnie obowiązujący w Siłach Zbrojnych RP, pierwszy kamuflaż zaprojektowany i wprowadzony do powszechnego użytku w III RP. Wzór z 1993 roku oferuje połączenie własności mimetycznych i deformujących, dzięki zastosowaniu różnego rozmiaru nieregularnych plam. Połączenie kolorystyczne zieleni, brązu i czerni sprawia, że pantera jest właściwą odpowiedzią na pytanie: jaki kamuflaż do polskiego lasu będzie właściwym wyborem? Umundurowanie w tym kamuflażu jest także niezbędne uczniom Wojskowych Klas Mundurowych.

Za wadę tego kamuflażu uważa się zbyt dużą powtarzalność wzoru na stosunkowo niewielkim obszarze tkaniny, co ogranicza cechy deformujące.

Woodland

Znany także jako U. S. Woodland lub M81. Wzorowany na wcześniejszym kamuflażu ERDL, wprowadzony w siłach zbrojnych USA na początku lat 80. i użytkowany przez nie do końca pierwszej dekady XXI wieku. Ze względu na dobrą skuteczność maskowania oraz popularność zapewnianą przez użycie w siłach amerykańskich różne wariacje na temat tego kamuflażu znalazły zastosowanie w formacjach mundurowych ponad 60 krajów świata. Odcisnął także silniejsze niż jakikolwiek inny wzór piętno w popkulturze, przenikając z zastosowań militarnych i rekonstrukcyjnych do mody codziennej.

W przypadku Woodlandu już sama nazwa nie pozostawia wątpliwości - jest to rozsądna opcja przy poszukiwaniu kamuflażu do polskiego lasu. Połączenie brązu, beżu, zieleni i czerni sprawdzi się w warunkach klimatycznych naszego kraju. Wysoki kontrast i duże plamy pozwalają na uzyskanie zadowalających właściwości deformujących.

DPM - Disruptive Pattern Material

Kamuflaż brytyjski z lat 60., sięgający swoimi korzeniami czasów drugiej wojny światowej. Nie przeszkodziło mu to w pozostaniu głównym wzorem kamuflażu Brytyjskich Sił Zbrojnych aż do 2016 roku, a w niektórych oddziałach i wśród kadetów używany jest do tej pory. W związku z zaangażowaniem Brytyjczyków na Bliskim Wchodzie w latach 80. powstał wariant pustynny kamuflażu DPM, ale zdecydowanie najpopularniejsza jest klasyczna leśna wersja. Kamuflaż subtelnie ewoluował na przestrzeni lat, co można dostrzec w drobnych zmianach kształtu plam czy jasności barw.

Sprawdzona kombinacja zieleni, brązu, beżu i czerni sprawia, że DPM jest dobrym wyborem do lasów klimatu umiarkowanego w okresie wiosna-lato. W połączeniu z dużymi, nieregularnymi plamami deformującymi sylwetkę pozwoli na skuteczne maskowanie na bliskim i średnim dystansie w warunkach naszego kraju. Zaletą DPM-u jest również dość dobra dostępność demobilu.

Flecktarn

Niemiecki wzór kamuflażu wojskowego zaprojektowany w latach 70. i wprowadzony do służby na szeroką skalę po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku. Gdy mówimy o Flecktarnie najczęściej mamy na myśli wersję pięciokolorową użytkowaną obecnie przez Bundeswehrę. Wzorów opartych o ten projekt jest jednak znacznie więcej, jak choćby pustynny Tropentarn czy też duński M84, w których występuje zmieniona kolorystyka oraz liczba barw wahająca się od 3 do 6.

Flecktarn łączy w sobie zalety kamuflażu mimetycznego i deformującego, dzięki obecności zarówno mikrowzoru, dość wysokiego kontrastu, jak i dużych plam załamujących sylwetkę. W kontekście kolorystyki najpopularniejszego wariantu 5 Farben mamy do czynienia z kompozycją ciemnej zieleni, jasnej zieleni, rudobrązowego, brązowozielonego oraz czerni. Inspiracją dla Flecktarnu były różne rodzaje kamuflaży wojskowych użytkowane przez Waffen SS w czasie II Wojny Światowej. Nie wynika to jednak w żadnym stopniu z przesłanek ideologicznych, a z faktu niezwykle wysokiej skuteczności opracowanych dla tej formacji wzorów.

Zastanawiając się jaki kamuflaż do polskiego lasu wybrać, warto zwrócić się w stronę tego, co stworzyli nasi zachodni sąsiedzi. Podobne warunki klimatyczne sprawiły, że Flecktarn to skuteczny i szeroko dostępny, także w formie demobilu, sposób na maskowanie w realiach naszego kraju.

PenCott

Grupa nowoczesnych kamuflaży cyfrowych II generacji stworzonych przez Hyde Definition. PenCott łączy w sobie właściwości mimetyczne oraz deformujące. Te pierwsze zapewniane są poprzez bardzo wierne oddanie szumu kolorystycznego oraz obecność rozbudowanego mikrowzoru. Drugie uzyskano dzięki wysokim kontrastom imitującym refleksy świetlne i prześwitywanie światła przez roślinność, co zwiększa efekt trójwymiarowości, a także wyraźny makrowzór na bazie ciemnej zieleni i brązu.

W warunkach polskiego lasu najlepiej sprawdzą się wersje GreenZone oraz WildWood, w których dominuje zieleń. Na okres przejściowy jesienny dobrym wyborem będzie także wariant BadLands ograniczający intensywność zieleni oraz zwiększający udział jasnego brązu. Oprócz tego producent przygotował także wersje pustynne, śnieżne i miejskie.

MAPA

Kamuflaż cyfrowy drugiej generacji, który został opracowany w Polsce. Nazwa nawiązuje do wyglądu kamuflażu, który na pierwszy rzut oka może przypominać poziomice na mapie. Zaprojektowano na podstawie komputerowej analizy tysięcy fotografii terenu, co zapewniło bardzo wierne odwzorowanie szumu kolorystycznego tła. Nie popełniono przy tym największych błędów spotykanych przy tworzeniu kamuflaży cyfrowych pierwszej generacji, a mianowicie nadmiernego rozdrobnienia plam i braku wyraźnego makrowzoru.

MAPA dzięki temu nie tylko ma świetnie dopasowane barwy do użytkowania na terenach leśnych Europy Centralnej, ale także deformuje charakterystyczną sylwetkę człowieka. Plamy swoim kształtem przypominają fragmenty roślinności, a intensywnie kontrastujące jasne elementy wzoru imitują prześwitujące przez poszycie światło słoneczne.

Podsumowując, jest to bardzo nowoczesny, niezwykle skuteczny i do tego nasz rodzimy projekt. Zdecydowanie jedna z najciekawszych propozycji kamuflażu do polskiego lasu.

MARPAT (Marine Pattern)

Często występujący pod nazwą Digital Woodland z powodu ograniczeń dystrybucyjnych na rynek komercyjny, to amerykański pikselowany kamuflaż użytkowany przez marines. MARPAT powstał na początku XXI wieku na bazie kanadyjskiego kamuflażu CADPAT. Oprócz standardowej wersji woodland występuje także wariant pustynny oraz prototypowy wariant miejski.

MARPAT, co jest charakterystyczne dla kamuflaży cyfrowych, bardzo skutecznie odwzorowuje szum kolorystyczny otoczenia. Wyraźnie kontrastujące barwy ograniczają problem zlewających się w jednokolorową masę plam, aczkolwiek MARPAT wciąż cierpi na brak makrowzoru. W polskim lesie będzie dobrym wyborem do rozgrywek na krótkim dystansie, gdzie jego skuteczność jest największa. Dopasowując kamuflaż do terenu działań, warto pamiętać, że w przypadku wzoru MARPAT dominuje zieleń połączona z brązem.

Kryptek

Firma tworząca całą serię kamuflaży przeznaczonych do różnych środowisk, korzystających jednak ze wspólnej bazy pod kątem kształtu, wielkości i rozmieszczenia plam. Kamuflaże Kryptek charakteryzują niespotykane u innych producentów wzory przywodzące na myśl gałęzie z liśćmi, zniekształcone plastry miodu czy nawet żółwią skorupę. Te kształty nadają kamuflażowi intensywnej kontrastowości i ciekawego mikrozwzoru, jednocześnie zlewając się na większym dystansie w większe plamy budujące makrowzór. To wszystko połączone z różnokolorowym tłem i płynnymi przejściami kolorystycznymi powoduje, że Krypteki nie tylko wyglądają nietypowo, ale i charakteryzują się wysoką skutecznością maskowania.

Typem kamuflażu najbardziej dopasowanym do terenów leśnych naszego kraju w czasie lata jest Mandrake. W porze jesiennej można rozważyć skorzystanie z Highlandera. Oprócz tego Kryptek oferuje m.in. kamuflaże urban, górskie, a nawet wodne.

Swedish Camo

Kamuflaż Swedish Camo (inaczej M-90 lub Lorhagen) to wzór kamuflażu dla systemu mundurowego 90, który używany jest przez Szwedzkie Siły Zbrojne. Wzór ten został wprowadzony do użytku pod koniec lat 80. XX wieku, a na stale zaadaptowany do sił zbrojnych pod koniec lat 90.

Wzór ten składa się z wyraźnych kształtów geometrycznych, które tworzą wzór kamuflażu skuteczny na terenach o umiarkowanym zalesieniu i na szwedzkich równinach. Oprócz klasycznego wzoru do szwedzkich lasów opracowano także warianty pustynne i zimowe.

Za potrzebą stworzenia nowego wzoru umundurowania stało nie tylko uskutecznianie maskowania na własnym terenie czy stworzenie wzoru w pełni narodowego. Głównym celem opracowania tego wzoru była możliwość ukrycia odrzutowców rozsianych na wiejskich terenach, które monitorowały potencjalny rozwój sytuacji w starciu z przeważającymi siłami Związku Radzieckiego. Następnie wzór ten zaczął być stosowany do ukrycia pojazdów przed rozpoznaniem za pomocą zdjęć lotniczych i satelitarnych, aż w końcu trafił na wojskowe mundury. Zarówno odrzutowce, jak i pojazdy pokrywano farbą, tworząc wzór kamuflażowy.

Szwedzi podeszli do kamuflowania w interesujący sposób, który znacząco odbiegał od standardów niemieckich czy amerykańskich. Wg. naukowców pracujących nad M90 Amerykanie przewidywali prowadzenie walki miejskiej, gdzie odległość między przeciwnikami waha się od 10 do 100 metrów. Szwedzi zaś skupiali się na walce dystansowej, na przykład w lesie, gdzie odległość między przeciwnymi stronami może wynieść nawet kilometr.

Obecnie mundury w kamuflażu M90 są poddawane obróbce, która zapewnia niskie ryzyko wykrycia nocą przy stosowaniu podczerwieni.

M90 dostępny jest w kilku różnych modelach, które zostały dopasowane do aktywności żołnierzy:

• M90F — standardowy mundur do ogólnego użytku,

• M90P — Pansar Armour — dla załóg pojazdów opancerzonych, został wyposażony między innymi w ochraniacze na łokcie i kolana, a także skorzystano z cięższego materiału o lepszych właściwościach ognioodpornych,

• M90H — Helicopter — dla załóg śmigłowców, zastosowano pomarańczową podszewkę w kurtce,

• M90L — Latt — lekki letni mundur,

• M90TR — Tropik — dla sił działających w lasach deszczowych, zastosowano cieńszy i lżejszy materiał,

• M90BE — Tropic Beige/Khaki — do środowiska pustynnego,

• M90K — Desert — dla służb stacjonujących w Afganistanie i jego okolicach, wzór na bazie ciepłych szarości, beży i brązów.

Greek Lizard

Grecki kamuflaż Greek Lizard funkcjonuje również pod nazwą Hellenic Camo. Jest to pierwszy wzór kamuflażowy greckiej armii, który powstał na wzór francuskiego leopard lub lizard. Wprowadzony został w połowie lat 70. XX wieku.

Francuską wersję kamuflażu dostosowywano kilkukrotnie do wymagań greckich. Wprowadzono bardziej zakłócający percepcję układ plam i pasów we wzorze.

Powstało także kilka wersji kolorystycznych. Podstawowy wzór bazuje na jasnozielonym tle z mieszaniną nieregularnych ciemnozielonych i brązowych plam. Następnie wprowadzono wzór składający się z gęstych pionowych pasów w kolorze niebiesko-czarnym oraz dwóch odcieniach oliwkowej zieleni z brązowym tłem.

Kolejna wersja opiera się o ciemnoszare i pomarańczowo-brązowe pasy na jasnoniebieskim tle. W aktualizacji pomarańczowo-brązowe pasy zamieniono na szarozielone, a jasnoniebieskie tło zastąpiono jasnoszarym. Wprowadzono również pustynną wersję Greek Lizard opierającą się na poziomych brązowo-żółtych pasach i piaszczystym tle.

Splinter

Kamuflaż Splinter (Splittertarnmuster, Splittertarn, Splittermuster) nazywany jest wzorem drzazgi. Jest to czterokolorowy wzór kamuflażowy, który został opracowany przez Niemcy pod koniec lat 20. XX wieku i wprowadzony po raz pierwszy w 1931 roku.

Wzór składa się z rozpraszającego, zygzakowatego układu wielokątów o ostrych krawędziach w odcieniach brązu i zieleni na beżowym lub jasnoszarym tle oraz pionowych, nieregularnych linii imitujących krople deszczu bądź źdźbła trawy.

Pierwsza wersja kamuflażu z 1931 roku wykorzystywała barwy takie jak: ochra, rdzawy pomarańcz i brąz na zielonym tle. Później żółto-ochrowy odcień wielokątów zastąpiono stonowanym odcieniem szaro-beżowym. Kamuflaż Splinter był wykorzystywany przez niemieckie siły do roku 1944.

Podczas II Wojny Światowej ze wzoru korzystały także wojska bułgarskie. Do dziś armia Bułgarii korzysta z bazy tego wzoru kamuflażowego, w 1997 roku wprowadzono go w obecnej formie.

Tiger Stripe

Kamuflaż Tiger Stripe jest rodziną wzorów kamuflażowych wywodzących się z terenów Azji Południowej. Bazuje na francuskim kamuflażu Lizard.

Kamuflaż Tiger Stripe opiera się na wąskich pasach w zielonym i brązowym odcieniu oraz szerszych pasach w kolorze szarym na tle oliwkowym lub khaki. Pasy są nieregularne, przypominające pociągnięcia pędzlem. Tiger Stripe wykorzystywany jest w gęstej dżungli i lasach tropikalnych. Dobrze maskuje w niskiej i średniej roślinności, a wykrycie z bliskiej odległości jest bardzo utrudnione. Nazwa kamuflażu pochodzi od umaszczenia tygrysów.

Najpopularniejszą wersją kamuflażu jest Tiger Stripe pochodzący z Republiki Wietnamu. Wzór powstał w 1960 roku i był wykorzystywany w latach 1957-1975 przez Armię Południowego Wietnamu. Wzór ten w różnych wariantach stosowany był także w innych państwach:

• w podstawowym wariancie kolorystycznym przez doradców australijskich i amerykańskich oraz siły specjalne USA,

• w wariancie Vertical Tiger Stripe (pasy ułożone pionowo) przez jednostki amerykańskie w Wietnamie,

• w wariancie Blue Tiger Stripe podczas projektowania nowego umundurowania dla Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych (US Air Force) - w 2004 roku zmodyfikowano kamuflaż,

• w wariancie Digital Tiger Stripe (następca wariantu Blue) wprowadzono w 2007 roku na użytek US Air Force.

Rodzaje maskowania uniwersalnego

Założenia kamuflażu uniwersalnego brzmią świetnie z przyczyn logistycznych, ekonomicznych i bezpieczeństwa na polu walki. Nie zawsze jednak teoria kroczy ramię w ramię z praktyką i tak też sytuacja wygląda w tym przypadku. Choć przesadą byłoby w tym miejscu stwierdzenie, że jak coś jest do wszystkiego, to w gruncie rzeczy jest do niczego, tak nie da się zaprzeczyć, że w konkretnych warunkach wzory dedykowane są po prostu skuteczniejsze. W związku z tym kamuflaże uniwersalne zanotowały liczne wzloty i upadki w czasie wprowadzania ich do użytku oraz podczas późniejszej praktycznej weryfikacji na polu walki. Pojawiły się sytuacje wycofania ich z użycia lub stworzenia wariantów dostosowanych do danego środowiska, co nieco burzy całą koncepcję. Warto jednak je wyodrębnić z tradycyjnych typów kamuflaży, ponieważ wciąż pozostaje pewna wyraźna różnica. O ile Woodland na pustyni lub DCP w pobliskim lesie zagwarantuje Ci natychmiastową dekonspirację, tak mądrze użyty MultiCam ukryje Cię zarówno w Polsce, Afganistanie, Iraku, jak i Somalii.

UCP – Universal Camouflage Pattern

Jest to typ kamuflażu cyfrowego, który powstał na początku XXI wieku i został wprowadzony jako następca wzorów US Woodland i Desert. Poza lasem i pustynią UCP miał w założeniu maskować także w terenach zurbanizowanych, stąd kompozycję kolorystyczną zieleni i beżu uzupełnia barwa szara. Obecnie został wyparty w siłach amerykańskich przez oparty na MultiCamie kamuflaż OCP.

Niestety to, co dobrze wyglądało na papierze i w trakcie testów, nie sprawdziło się na polu walki. Rozłożenie plam bazujące na kamuflażu MARPAT oraz zastosowanie mało kontrastowej, pastelowej kolorystyki zaowocowało deficytem wyraźnego makrowzoru. Rozdrobniony, pikselowy mikrowzór potrafi nieźle wtapiać się w tło na krótkich dystansach, ale przy większej odległości zmienia się w jednolity, szary obiekt.

Nie oznacza to jednak, że UCP jest kamuflażem pozbawionym zalet. Całkiem nieźle radzi sobie w podczerwieni, co z resztą było jedną z przyczyn jego wprowadzenia do armii amerykańskiej. W naszych warunkach sprawdzi się np. w trakcie rozgrywek QCB prowadzonych na terenach zurbanizowanych.

MultiCam

Wzór opracowany jako uniwersalny i pomimo różnych perypetii towarzyszących jego wykorzystaniu w siłach zbrojnych jeden z najbardziej udanych kamuflaży tego typu. MultiCam to stworzona przez Crye Precision wersja kamuflażu Scorpion przeznaczona na rynek konsumencki. Scorpion zaś był wzorem, który przegrał w 2004 roku konkurencję z UCP na kamuflaż uniwersalny dla sił amerykańskich. Triumf UCP nie trwał jednak długo, w 2010 roku, w obliczu niskiej skuteczności maskowania podczas działań w Afganistanie, amerykańscy żołnierze otrzymali umundurowanie w odrzuconym wcześniej kamuflażu MultiCam, a od 2015 roku UCP jest stopniowo zastępowany w całych Siłach Zbrojnych USA przez OCP, który jest modyfikacją wzoru MultiCam.

MultiCam na terenie Afganistanu zaoferował wysoką skuteczność maskowania, w dużej mierze dzięki swojej kolorystyce. Paleta barw w MultiCamie składa się z 7 różnych kolorów, będących odcieniami beżu, brązu i zieleni. Taki zestaw sprawdzał się lepiej niż klasyczne kamuflaże pustynne, przeznaczone do środowiska stricte zdominowanego przez piasek. MultiCam oferuje także kontrastowy mikrowzór, dobrze imitujący bliki świetlne czy drobne gałązki. Przy tym nie jest pozbawiony większych plam umiejących załamać sylwetkę.

Pozostaje kwestia skuteczności MultiCamu w innym niż afgańskim środowisku. Tutaj po raz kolejny widać wady kamuflażu uniwersalnego. Niestety nigdy nie będzie aż tak skuteczny, jak wzór dedykowany i wyspecjalizowany pod kątem danego otoczenia. W związku z tym klasyczny MultiCam w intensywnie zielonym lesie na przełomie czerwca i lipca nie będzie tak dobry, jak klasyczne kamuflaże leśne. Nie znaczy to jednak, że nie znajdzie swojego zastosowania w Europie Środkowej. Beżowo-brązowa paleta barw sprawdzi się bardzo dobrze jesienią, wczesną wiosną, a także w lasach sosnowych pozbawionych intensywnej zieleni w podszyciu lub na spalonej sierpniowym słońcem łące.

Twórcy MultiCamu dostrzegli problem niewystarczającej skuteczności przy długotrwałym stosowaniu wzoru w konkretnym środowisku, nie zaś w zmiennych warunkach. Od 2013 roku powstały dodatkowe warianty: Tropic, Arid, Alpine i Black. Przeznaczone kolejno do lasu, na pustynię, na śnieg i do miasta. MultiCam został także zaadaptowany lub zmodyfikowany przez wiele innych formacji i firm. W ten sposób powstały między innymi wzory takie jak polski Suez używany przez Grom, czy też szereg kamuflaży zwanych Arid Camo.

PentaCamo

Nowoczesny typ kamuflażu stworzony przez firmę Pentagon. W PentaCamo można dostrzec inspirację wzorem Lizard stosowanym przez armię grecką oraz popularnym MultiCamem. Z jaszczurki zaczerpnięto ogólne wzornictwo wykorzystywanych w tym kamuflażu plam. Spadek po MultiCamie to przede wszystkim kolorystyka, a także uzupełnienie wzoru o niewielkie plamki polepszające właściwości mimetyczne.

Ze względu na swoją kolorystykę PentaCamo sprawdzi się w naszym klimacie raczej jesienią lub wczesną wiosną. W okresie letnim, gdy otacza nas intensywna zieleń, odcień umundurowania będzie zbyt beżowy.

Podobnie jak w przypadku MultiCamu dostrzeżono ten problem i stworzono rodzaj maskowania, w którym dominuje zieleń. Kamuflaż Grassman, bo o nim mowa, zachowuje wzór PentaCamo, ale proporcje zieleni w stosunku do beżu są odwrócone, a same barwy mają większe nasycenie.

A-TACS

Cała rodzina kamuflaży hybrydowych stworzona przez amerykańską firmę o tej samej nazwie. Wzory można zaliczyć do kamuflaży cyfrowych drugiej generacji. Pierwotny wariant A-TACS AU był z założenia kamuflażem uniwersalnym, ale najlepiej sprawdza się w środowisku półpustynnym lub w czasie jesieni.

O ile po kamuflażach pikselowych od razu widać, z resztą słusznie, że zostały zaprojektowane na komputerze, tak A-TACS w swojej pierwotnej wersji przypomina raczej płótno malarskie z przejściami kolorystycznymi z palety zieleni i brązu. Nie znaczy to jednak, że do jego produkcji nie użyto nowoczesnych technologii komputerowych. A-TACS zastąpił po prostu niespotykane w przyrodzie kwadraty i kąty proste tak zwanymi pikselami organicznymi. Dzięki temu utrzymano bardzo wysoką wierność odtworzenia szumu kolorystycznego tła, przy bardziej naturalnym wyglądzie. Dodatkowo z pikseli organicznych utworzono makrowzór pozwalający na skuteczną deformację sylwetki.

Finalnie, tak jak to miało miejsce przy innych kamuflażach uniwersalnych, pojawiły się wersje bardziej wyspecjalizowane, przeznaczone w tym przypadku do działań na terenach leśnych. A-TACS FG oferuje najpłynniejsze przejścia kolorystyczne oraz paletę kolorystyczną opartą praktycznie wyłącznie na różnych odcieniach zieleni. A-TACS iX to pod względem kolorystycznym fuzja wariantów FG i AU, a przy tym dużo wyraźniejsze granice między plamami. Powiększony kontrast ma za zadanie zwiększyć trójwymiarowość i deformację sylwetki. A-TACS FG-X to wciąż utrzymany w intensywnie zielonej kolorystyce następca zwykłego FG, z podniesioną kontrastowością kolorów i wyraźnymi odcięciami na granicy plam. Te warianty sprawdzą się w naszym klimacie w okresie późnej wiosny i lata.

Kamuflaż MM-14

Nazwa kamuflażu MM-14 to akronim od маскувальний малюнок, czyli wzoru maskującego. Kamuflaż znany jest także pod nieoficjalnymi nazwami Pixel, Ukraiński Pixel, Ukraiński Pixel Camo czy Digital Camo.

MM-14 jest pięciokolorowym kamuflażem wojskowym, na którym zastosowano deformację cyfrową. Wzór został przyjęty w 2014 roku przez Siły Zbrojne Ukrainy celem zastąpienia przestarzałych, radzieckich wzorów kamuflażowych Dubok i Berezka.

Ukraiński kamuflaż MM-14 charakteryzuje się jasnobeżowym tłem, na które naniesiono pikselowe plamy w odcieniach ciemnej szarości, szarej zieleni, jasnej zieleni oraz ciemnej, bagiennej zieleni.

Uważa się, że prototypem dla ukraińskiego MM-14 jest kamuflaż UCP armii USA. Jednak wzór kamuflażowy MM-14 od amerykańskiego UCP zaczerpnął rysunek pikselowy, którego właściwości rozmazujące sylwetkę zostały potwierdzone podczas wielu działań wojennych. Kolorystyka ukraińskiego kamuflażu pozostaje unikalna i uwzględnia naturalnie występującą paletę barw na wschodnich terenach Ukrainy, gdzie w pierwszej kolejności wykorzystywany był ten kamuflaż.

W 2017 roku wzór MM-14 został przystosowany do barw Marynarki Wojennej Ukrainy, stąd też powstała wersja o nazwie MM-16 F (morski piksel), która utrzymana jest w barwach niebieskiej i ciemnej niebiesko-szaro-czarnej. Zaobserwowano również czerwoną wariację kolorystyczną, jednak nie potwierdzono, czy jest to kolejna wersja wzoru kamuflażowego MM-14.

Phantomleaf

Kamuflaż Phantomleaf to innowacyjny wzór kamuflażowy, który umożliwia rozmycie sylwetki ludzkiej i sprzętu na różnych dystansach. Znane ludzkiemu oku kształty zostają zaciemnione i rozproszone za sprawą wielowarstwowych struktur łączących obiekt z otoczeniem. Za powstaniem kamuflażu Phantomleaf stał szereg naukowców z dziedzin takich jak: medycyna, psychiatria i neuropsychologia. Dzięki szerokiemu zakresowi badań na różnych płaszczyznach Phantomleaf zapewnia najwyższy efekt kamuflażowy.

W założeniu wzór kamuflażowy Phantomleaf przeznaczony jest dla wojsk i służb państw współpracujących z NATO. Niemal każde z państw członkowskich wyposaża swoją armię w charakterystyczny wzór kamuflażowy, jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby zintegrować elementy umundurowania we wzorze Phantomleaf z innymi, krajowymi wzorami kamuflażu.

Phantomleaf wykorzystuje holistyczny system ukrywania się - kamuflaż wykorzystywany jest modułowo, a jego części dopasowanie do wymagań konkretnej misji. Dostępne są następujące warianty kamuflażu, dopasowane do globalnych stref:

• Z1A — wariant gorąca pustynia — przeznaczony jest w rejony, na których występują niewielkie naturalne osłony lub całkowicie ich brakuje. Polecany na piaszczyste równiny, skaliste tereny oraz obszary przechodzące w tereny trawiaste.

• Z1B — wariant skalista pustynia — sprawdzi się w rejonach powyżej tundry i linii drzew, gołoborzach, skalistych terenach oraz na obszarach o niewielkim stopniu zaśnieżenia.

• Z1C — wariant śnieżna pustynia — przeznaczony na zaśnieżone obszary.

• Z2 — wariant na obszary z niską roślinnością — dobry wybór na obszarach granicznych pomiędzy terenami piaszczystymi a gęsto zalesionymi.

• Z3A — wariant na obszary z wysoką roślinnością — sprawdzi się w lasach mieszanych i tropikalnych.

• Z3B — wariant na zaśnieżone obszary z wysoką roślinnością - zimowa wersja wariantu Z3A.

• Z4 — wariant miejski — sprawdzi się na terenach zabudowywanych z szeroko rozwiniętą infrastrukturą, a także w rejony transportowe (porty morskie i lotnicze, stacje kolejowe, punkty logistyczne itp.).

Producent stworzył także specjalną linię CIV-line, która przeznaczona jest na użytek komercyjny: kamuflaż Phantomleaf WASP I oraz WASP II. W linii WASP I znajdziemy umundurowanie i akcesoria w schematach Phantomleaf Z1B, Z2 oraz Z3A. Linia WASP II zawiera szerszy zestaw: Z1A, Z1B, Z1C, ZS, Z3A, Z3B, Z4 oraz BLK.2 (dark/night camo).

Typy kamuflażu pustynnego

Większość najpopularniejszych wzorów kamuflaży wojskowych ma swoje warianty przeznaczone do użytku w pustynnym, jałowym otoczeniu. Powstały również typy kamuflażu od początku projektowane do takiego środowiska. Duży rozwój tej gałęzi nastąpił od operacji Pustynna Burza na początku lat 90 i trwa do dziś w związku z następnymi fazami konfliktu lub kolejnymi misjami stabilizacyjnymi w Iraku, Afganistanie czy też Syrii. W naszym środowisku ich zastosowanie jest bardzo niszowe i ograniczone raczej do wydm i poligonów. Poniżej opisujemy dwa z najpowszechniej spotykanych u nas kamuflaży maskujących w otoczeniu piasku.

Desert Camouflage Pattern (DCP)

DCP określany jest także jako US Desert, 3 Color Desert Pattern lub DCU od nazwy munduru Desert Combat Uniform. Użytkowany w siłach amerykańskich od początku lat 90. zastępując wariant BDU aż do końca pierwszej dekady XXI wieku, kiedy to został stopniowo wyparty przez UCP. We wzorze dominuje beż i blada zieleń, które zostały uzupełnione pomniejszymi brązowymi plamami.

Zgodnie ze swoją nazwą jest to rodzaj kamuflażu przeznaczony do użytkowania na terenach pustynnych, stworzony na potrzeby działań na terenach Bliskiego Wschodu. Charakteryzuje się zmniejszoną w stosunku do poprzednika ilością kolorów - 3 zamiast 6. Idzie za tym zredukowana kontrastowość oraz uproszczony mikrowzór pozbawiony niewielkich plam. Takie rozwiązania pozwoliły na uzyskanie wyższej skuteczności w jałowym, piaszczystym otoczeniu. Dodatkowo utrzymanie w bardzo jasnej kolorystyce zniwelowało problem punktowego nagrzewania się mundurów, pojawiający się w poprzedniej wersji.

Pantera pustynna - PL Desert

W związku z zaangażowaniem Polskich Kontyngentów Wojskowych w operacje zagraniczne przez polskich żołnierzy powszechnie użytkowane są dwa rodzaje kamuflażu wojskowego. PL Desert charakteryzuje się zmienioną w stosunku do pantery leśnej kolorystyką, dopasowaną do klimatu suchego, z dominantą w postaci beżu i jasnego brązu oraz jedynie delikatnym akcentem zieleni. Sam schemat rozmieszczenia plam pozostał w tej wersji bez zmian. Pantera pustynna znalazła zastosowanie m.in. w czasie misji w Iraku, Afganistanie czy też Turcji.

Desert Night Camo

Kamuflaż Desert Night Camo (DNC) został opracowany przez wojska USA na początku lat 80. XX wieku. Wzór składa się zielonego odcienia, który nakładany jest w figurę kwadratu oraz losowych ciemnych plam i beżowego tła.

Za powstaniem DNC stały potrzeby ukrycia się armii USA nocą na pustynnych terenach, choć pomysł na ten wzór kamuflażowy sięga jeszcze dalej. W latach 60. XX wieku dowództwo USA próbowało opracować technologię, która oprze się radzickim noktowizorom. Około dwadzieścia lat później opracowanie DNC, a w latach 90. XX wieku wprowadzono je w zastosowanie bojowe. Kamuflaż kompletnie się nie sprawdził w starciu z technologią noktowizyjną (częściowo było to wynikiem amerykańskich wysiłków zablokowania radzieckiej technologii z lat 60., kiedy to mieli do czynienia z unowocześnionymi urządzeniami). Kamuflaż DNC został wycofany po próbie wykorzystania go podczas operacji Pustynna Burza w Zatoce Perskiej (1991).

Choć kamuflaż Desert Night Camo (podobnie jak żaden inny kamuflaż) nie był w stanie zablokować możliwości noktowizorów, nie można mu odmówić innych osiągnięć. DNC to pierwszy pikselowy kamuflaż jaki powstał, a także pierwszy kamuflaż opracowany do zastosowań nocnych.

Z uwagi na ciemnozieloną kolorystykę ten wzór kamuflażowy chętnie wybierany jest w tereny zalesione.

Urban Camo - kamuflaż do miasta

Osobnym tematem są kamuflaże przeznaczone do walk w środowisku miejskim. Warto zaznaczyć, że chodzi tu o tereny zurbanizowane charakterystyczne dla cywilizacji zachodniej, gdzie dominują odcienie szarości, a częściej niż piaskowiec spotykany jest beton.

W przypadku kamuflaży typu urban najczęściej mamy do czynienia ze specjalnymi wersjami już istniejących wzorów niż zaprojektowanymi od podstaw rodzajami maskowania. Plamy zielone, piaskowe czy brązowe zastępowane są po prostu odcieniami szarości, często także bielą. Tak jest również w przypadku najpopularniejszego urban camo, powstałego na bazie klasycznego M81 Woodland.

Kamuflaże miejskie sprawdzą się w przypadku rozgrywek CQB prowadzonych np. na terenach postindutrialnych. Na wyposażeniu wojska w wielu wypadkach kamuflaże urban nie opuszczały fazy testów, znajdowały jednak zastosowanie w siłach policyjnych i paramilitarnych. W przypadku tych formacji często większe znaczenie ma efekt psychologiczny wywierany przez umundurowanie, a nie same właściwości kamuflujące.

Poniżej przedstawiamy infografikę, która jest krótkim podsumowaniem powyższego wpisu. Znajdziesz na niej wszystkie wymienione kamuflaże oraz ich zastosowanie.

 

 

<