Słowniczek strzelecki i części wiatrówki

Spis treści:

1. Baka
2. Blokada spustu
3. Celownik optyczny
4. Celownik kolimatorowy
5. Chwyt pistoletowy
6. Kolba
7. Kołek stopujący
8. Lufa gwintowana
9. Łoże
10. Moletowanie
11. Muszka
12. Prędkość początkowa
13. Przyrządy celownicze
14. Przystrzelanie
15. Radełkowanie
16. Sprężone powietrze
17. Spust
18. Szczerbinka
19. Szyna montażowa
20. Śrut
21. Światłowodowe przyrządy celownicze

Baka

Zwana także poduszką policzkową. To element kolby wystający ponad jej obrys służy jako oparcie policzka zarówno poprawiające wygodę podczas celowania, jak i zwiększające stabilność broni w układzie ramię – kolba – chwyt przedni – ręka.

Blokada spustu

Mechanizm unieruchamiający język spustowy i uniemożliwiający jego ściągnięcie, a więc zabezpieczający przed oddaniem niekontrolowanego strzału. Należy przy tym pamiętać, że blokada spustu nie zabezpiecza przed wystrzałem w wyniku np. silnego wstrząsu  związanego z upuszczeniem broni.
Naprawdę najlepszą blokadą jest rozum strzelca!

Blokada spustu może być automatyczna (samoczynnie blokująca spust podczas np. naciągania sprężyny wiatrówki) lub nastawna (każdorazowo strzelec musi ją zablokować samodzielnie).

Celownik optyczny

Zwany także lunetą celowniczą - przyrząd optyczny ułatwiający celowanie i precyzyjne strzelanie. Posiada układ pryzmatów, najczęściej oferuje powiększenie wyrażone w krotności przybliżenia (np. 3× oznacza trzykrotne powiększenie). Luneta oznaczona np. jako 3-7×20 charakteryzuje się zmiennym, regulowanym powiększeniem (od 3 do 7 razy) oraz obiektywem o średnicy 20 mm.

Celownik kolimatorowy

Przyrząd celowniczy, w którym zastosowano słaby laser lub diodę nanoszącą znak świetlny na pryzmat znajdujący się w celowniku. Patrząc przez celownik kolimatorowy możemy zatem namierzyć cel świetlnym punktem, znajdującym się w centrum widzianego w celowniku obrazu. Celownik kolimatorowy jest złudnie podobny do celownika optycznego, jednak nie oferuje powiększenia, więc nie jest tak precyzyjny.

Chwyt pistoletowy

Pionowy element kolby (tylny) lub łoża (przedni) umożliwiający trzymanie broni dłonią bez nadmiernego wygięcia nadgarstka.

Kolba

Część łoża lub niezależny element, stały lub składany (na bok, na wierzch lub pod spód, niekiedy teleskopowy) służy do oparcia broni o ramię strzelca i ustabilizowanie lufy. Ma ułatwiać stabilne celowanie i zapewnić wygodne składanie się do strzału.

Kołek stopujący

Element (najczęściej) obejm montażowych uniemożliwiający przesuwanie się ich na szynie montażowej. Takie przesuwanie się (ślizganie się montażu wzdłuż szyny montażowej) może być spowodowane silnym odrzutem broni i nawet jeśli nie jest zauważalne dla strzelca może powodować rozkalibrowanie przyrządów celowniczych.

Lufa gwintowana

Pozwala wprowadzić pocisk w ruch obrotowy, co poprawia jego właściwości lotne (balistyczne) – donośność, celność, a także właściwości penetracyjne.

Łoże

Wykonany z drewna lub materiału syntetycznego element broni najczęściej podpierający lufę (na całej jej długości lub jej części), niekiedy zamek. Częścią składową łoża może być chwyt przedni (w tym także poziomy) oraz kolba.

Moletowanie

Czyli nadawanie wzoru poprzez wyciskanie (radełkowanie), powszechnie nazwa ta jest stosowana dla wszelkich form nadawania wzorów na twardych powierzchniach. Może także odnosić się do uzyskanego wzoru.

Muszka

Przedni przyrząd celowniczy, zwykle zamocowany na stałe (może być zdejmowany lub uchylany). Muszka może być zamknięta (obudowana) lub otwarta. Umożliwia ona szybkie strzelanie celując wzdłuż lufy, jednak do precyzyjnego strzelania wymaga stosowania szczerbinki.

Prędkość początkowa

Prędkość, z jaką porusza się śrut zaraz po opuszczeniu lufy. Im prędkość początkowa śrutu jest większa, tym większa jego energia kinetyczna i zasięg. Prędkość początkowa ma też istotny wpływ na trajektorię lotu śrutu - im prędkość początkowa jest większa, tym bardziej płaski jest  tor lotu śrutu. Wysoka prędkość początkowa ułatwia więc celne strzelanie bez konieczności manipulacji przy nastawach celownika - wystarczy niewielka poprawka przy celowaniu.

Przyrządy celownicze

To szeroka gama celowników: od podstawowych, tzw. otwartych (muszka na lufie i szczerbinka) do skomplikowanych celowników optycznych z urządzeniem do pomiaru odległości do celu (np. dalmierzem laserowym).

Przystrzelanie

Inaczej kalibracja, regulacja przyrządów celowniczych w celu zgrania punktu celowania z punktem padania pocisku na określonej odległości.

Radełkowanie

Nadawanie wzorów i bruzd poprzez wygniatanie oznacza także ślad po tego typu obróbce, czyli fakturę. Obecnie radełkowanie często stosowane jest zamiennie z moletowaniem.

Sprężone powietrze

Wprawia w ruch pocisk (śrut). Sprężenie powietrza uzyskuje się poprzez np. ruch napędzanego sprężyną tłoka w cylindrze (wiatrówki tzw. sprężynowe), jego źródłem może być także wewnętrzny lub zewnętrzny zbiornik powietrza (wiatrówki zasobnikowe). W tych ostatnich oznaczonych jako CO2 źródłem sprężonego gazu jest jednorazowy kartusz ze sprężonym CO2.

Spust

Poprawnie język spustowy, potocznie cyngiel; zewnętrzny element mechanizmu spustowego. Jego pociągnięcie powoduje np. zwolnienie iglicy (np. broń palna), kurka (np. broń czarnoprochowa) lub sprężyny (np. wiatrówka sprężynowa), a nawet cięciwy (kusza). Mówiąc o spuście często mówi się o „drodze” oraz „sile”: droga spustu, to dystans, na którym ruch języka spustowego inicjuje strzał; siła spustu, to siła niezbędna do przełamania oporu spustu, po którym następuje strzał.

Szczerbinka

Tylny przyrząd celowniczy znajdujący się najczęściej nad lufą lub w osi do lufy równoległej. Ze względu na budowę i kształt rozróżniamy kilka rodzajów szczerbinek. Prawidłowe zgranie muszki i szczerbinki jest podstawą celnego strzelania.

Szyna montażowa

Element stały lub dostawny, dzięki któremu możliwe jest zamontowanie celowników, lecz także oświetlenia, wskaźników celu i innych akcesoriów. Najpopularniejsze standardy to 11 mm (znany także jako 3/8 cala) oraz MIL STD 1913 (znany jako Weaver, Picattiny lub 22 mm). Mniej popularne są szyny montażowe oraz montaże poszczególnych producentów: Brno, Steyr, Browning, Sig Sauer oraz wyspecjalizowane montaże hakowe i hakowo-obrotowe.

Śrut

To potocznie nazwa pocisków stosowanych w wiatrówkach. Najpopularniejsze rodzaje amunicji do wiatrówek, to Diabolo (śrut grzybkowy) oraz kulki BB. Więcej informacji możesz znaleźć w artykule poświęconym doborowi i rodzajom śrutu.

Światłowodowe przyrządy celownicze

Wysoko kontrastujące pręciki zastosowane w muszce i szczerbince, widoczne z perspektywy strzelca w postaci trzech „świecących” kropek. Powstawanie jasnych punktów wiąże się ze zbieraniem światła z otoczenia przez pręcik na całej jego długości i kierunkowaniem go wzdłuż, czego efektem jest „świecenie” obu końców.